Các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi toàn thế giới đang phải đối mặt với những thách thức phức tạp đầu năm 2025 từ giá nguyên liệu tăng, gián đoạn chuỗi cung ứng, biến đổi khí hậu, dịch bệnh bùng phát, và áp lực từ cải tiến công nghệ.
Mục lục nội dung
1. Giá nguyên liệu biến động mạnh
Giá ngô và khô đậu nành – hai nguyên liệu chủ lực trong công thức sản xuất thức ăn chăn nuôi có sự biến động theo mùa vụ và xung đột thương mại.
Từ giữa năm 2023 đến đầu 2025, giá khô đậu tương đã giảm từ mức 925–970 USD/tấn xuống khoảng 660–700 USD/tấn.
Trong khi đó, giá ngô duy trì quanh mức 165–170 USD/tấn nhưng vẫn chịu ảnh hưởng lớn từ chính sách ethanol và tình hình hạn hán tại Mỹ Latinh.
Đáng chú ý, hoạt động xuất khẩu cao lương (sorghum) của Mỹ sang Trung Quốc đã giảm tới 95 %, gây dư thừa nguồn cung nghiêm trọng khiến nông dân cần phải lên kế hoạch điều chỉnh lại cơ cấu cây trồng.
Mặt khác, dù sản lượng ngũ cốc tại Ukraine được cải thiện trong niên vụ 2024/25, nhưng rủi ro về gián đoạn nguồn cung vẫn cao do tình hình căng thẳng giữa các quốc gia sản xuất lớn vẫn chưa hạ nhiệt.
2. Rủi ro địa chính trị
Rủi ro địa chính trị là một trong những vấn đề gây nhức nhối tạo thách thức lớn đến việc làm gián đoạn chuỗi cung ứng trên toàn cầu .
Theo dữ liệu mới nhất, chỉ số Rủi ro Địa chính trị với Thương mại (GPRT) từ năm 2020 đến năm 2024 đã tăng khoảng 30% so với hai thập kỷ trước, cho thấy sự biến động ngày càng cao trong quan hệ thương mại. Đồng thời, chỉ số Áp lực Chuỗi Cung ứng Toàn cầu (GSCPI) gần như tăng gấp ba lần, làm rõ sự căng thẳng chưa từng có mà các chuỗi cung ứng phải đối mặt.
Ngoài ra, các vấn đề về thuế quan & căng thẳng thương mại cũng như thay đổi chính sách có thể làm tăng chi phí nguyên liệu và làm gián đoạn hoạt động của chuỗi cung ứng.
Căng thẳng địa chính trị làm gia tăng sự bất ổn tài chính, ảnh hưởng đến chi phí chuỗi cung ứng và khả năng sinh lợi của các khoản đầu tư.
Bên cạnh đó, chiến tranh Nga–Ukraine tiếp tục làm gián đoạn các tuyến vận chuyển tại Biển Đen, buộc các nhà xuất khẩu chuyển sang đường bộ và đường sông với chi phí cao hơn 25–30 %.
3. Dịch bệnh
Dịch tả heo châu Phi (ASF) vẫn đang lan rộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu, ảnh hưởng tới nhu cầu thức ăn chăn nuôi heo. Virus ASF có khả năng tồn tại trong một số loại nguyên liệu như cám gạo, bột cá, buộc nhà máy phải nâng cấp quy trình xử lý và kiểm soát sinh học.
Đặc biệt, virus cúm gia cầm H5N1 trong năm 2024 phát hiện xuất hiện ở đàn bò sữa tại Mỹ – một cảnh báo nghiêm trọng về rủi ro dịch bệnh xuyên loài. Cùng lúc đó, nhiều quốc gia như Pháp, Đức, Tây Ban Nha ghi nhận thiệt hại cho hàng chục triệu con gia cầm do dịch cúm, khiến nguồn cung bột thịt và bột xương bị ảnh hưởng.
4. Biến đổi khí hậu
Một áp lực không nhỏ đến từ biến đổi khí hậu gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng nông sản mà còn cả quá trình lưu trữ. Biến đổi khí hậu khiến thời tiết nóng lên, làm gia tăng tỷ lệ nhiễm độc tố nấm (mycotoxin) trong ngô và lúa mì – đặc biệt tại châu Âu và Mỹ Latinh.
Tỷ lệ mẫu vượt ngưỡng độc tố DON, ZEA có nơi lên tới 30 %, buộc các nhà máy phải đầu tư mạnh vào hệ thống kiểm nghiệm và xử lý.
5. Áp lực từ đổi mới công nghệ
Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào quy trình sản xuất thức ăn chăn nuôi toàn cầu đang được xem xét áp dụng nhằm tối ưu hóa chuỗi giá trị, cải thiện hiệu quả sản xuất hướng đến sự phát triển bền vững.
AI & Machine Learning giúp phân tích dữ liệu dinh dưỡng, chi phí nguyên liệu và hiệu suất tăng trưởng để tạo ra công thức tối ưu. Dùng dữ liệu để dự báo nhu cầu thị trường, sử dụng cảm biến đo thời gian thực để theo dõi và phân tích hiệu suất chăn nuôi, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển nguyên liệu thay thế, AI còn có thể điều khiển quy trình tự động hóa trong sản xuất.
Không thể phủ nhận sự hỗ trợ và tạo ra giá trị bền vững từ trí tuệ nhân tạo vào hoạt động sản xuất thức ăn chăn nuôi. Nhưng hiện nay việc áp dụng trí tuệ nhân tạo vẫn chưa thật sự được phổ biến do những yêu cầu cao về kỹ thuật, chi phí đầu tư ban đầu cao, thiếu nguồn dữ liệu chất lượng và chính xác, và những hạn chế về nguồn lực từ chuyên gia có kiến thức chuyên môn cao trong lĩnh vực nông nghiệp + công nghệ. Đồng thời điều này cũng sẽ tạo ra sự cạnh tranh không nhỏ giữa những nhà máy sản xuất có sử dụng AI và không sử dụng AI.
Nguồn tin tham khảo: Ecovet
